Off-Road keyfini tattınız mı? Doğa etkinliği

Off-Road adını verdiğimiz şey; teknolojiden ve otomobilinden vazgeçemeyen, ama özlemini çektiği doğaya kaçmak isteyen insanların elindeki en büyük olanak…

Size otomobil kullanmanın aslında son derece büyük bir keyif olduğunu söylesem, bize inanır mısınız? Yüzünüzdeki “Hayır” ifadesini görür gibiyiz. Şehir trafiğinin, otomobil kullanmayı hepimiz için işkenceye dönüştürdüğünü biliyorum.

Oysa çoğumuz için, günlük yaşamımızda sahip olduğumuz en önemli araç, otomobil. Off-road adını verdiğimiz şey de; teknolojiden ve otomobilinden vazgeçemeyen, ama özlemini çektiği doğaya kaçmak isteyen insanların elindeki en büyük olanak.

Zaten off-road‘un dünyada ve ülkemizde yayılmasının en önemli nedenlerinden biri de bu. Yani yoğun kent trafiği yüzünden iyiden iyiye unuttuğumuz otomobil sürüş keyfini (üstelik hiçbir şekilde trafiğin olmadığı koşullarda) yaşamak ve her fırsatta doğada küçük kaçamaklar yapabilmek.

Off- Road Araçları çamurlu ve engebeli yollar

Off-Road hakkında temel bilgiler

Diyelim ki sağlam bir arazi aracınız var, yeterli donanıma da sahipsiniz. Ama off-road keyfini tam anlamıyla yaşayabilmek için daha fazlası gerekli. Gideceğiniz arazinin şartlarını göz önünde bulundurarak doğru sürüş tekniklerine ve değişik becerilere sahip olmalısınız. Ve herşeyden önce makine, doğa ve insan faktörünün buluştuğu ortak noktanın bilincinde olmanız, büyük önem taşıyor.

Değişik off-road türlerine ve arazi araçlarına gelince; genel olarak iki kategoriden söz etmek mümkün: Gezi ve yarış amaçlı off-road araçları.

Gezi amaçlı off-road araçlarını, kendi aralarında bazı bölümlere ayırabiliriz. Uzun süren ekspedisyonlar (keşif gezileri) ya da küçük çaplı geziler için, çok özel donanımlı ve ağır şartlara dayanabilecek araçlar ve bu araçları çeşitli yerlerden geçirmek veya saplanıp kaldıkları yerden kurtarmak için özel malzemeler gerekli.

Bu özel malzeme leri; vinç, roll cage (aracı içten ya da dıştan saran çelik iskelet), kilitli diferansiyeller, batıp kalan bir aracı kurtarmak için uzun ve kısa strap (çekme halatı), kancalı halat, U kilit, özel krikolar, uzun yol için özel su ve benzin bidonları (jerry can), özel balta ve kürek şeklinde sıralayabiliriz. Ayrıca aracın altında da diferansiyel ve ön takım için özel korumalar, ağır arazi şartları için özel yay ve amortisörler, önemli ekipmanlar arasında yer alıyor.

Bunların dışında ekspedisyon amaçlı geziler için, araçlarda ayrıca;

• Telsiz (konvoy düzeninin sağlanması ve kaybolmaların önlenmesi için),
• GPS (Global Positioning System uydulardan aldığı sinyaller aracılığıyla yerküre üzerindeki konumunuzu, gittiğiniz yönü ve katettiğiniz yolu gösteren, hafızasına kaydeden elektronik bir alet) ve
• Terra trip (yol notu çıkarmak için kullanılan ve kaç metre yol gittiğinizi kaydeden yine elektronik bir alet) bulunmalı. Vazgeçilmez eşyalar arasında yer alan harita ve pusulayı saymaya gerek bile görmüyorum.

Kısa süreli ya da günübirlik off-road gezilerinde araçlar küçük olsa bile; uzun süreli gezilerde büyük araçlar, içlerine daha çok malzeme yüklenebildiği için çok daha avantajlıdır.

Bütün bunların yanı sıra, gidilecek yolun ne tür bir yol olduğuna bağlı olarak tabii ki neyin üzerinde gittiğiniz yani lastik seçiminiz de çok önemli.

SULARI YARA YARA

Off-road gezileri, asfalt yolda başlar, stabilize yolda devam eder. Sonra kendinizi suyun ortasında buluverirsiniz.

Arazi; kum, çamur ya da sert zemin olarak değişebilir; aynı zamanda aracınızın birtakım aksesuarlarını da yine yapacağınız gezinin koşullarına göre değiştirmek zorunda kalabilirsiniz.

Ayrıca çıkacağınız gezinin uzunluğuna ve gideceğiniz yolun lojistik şartlarına göre; yanınıza, tam teşkilatlı bir ilkyardım çantasını (otomobilinizdeki normal ilkyardım setinden söz etmiyoruz), size gerekebilecek alet çantası ve tamir takımlarını, kamp malzemelerinizi ve yeterli miktarda yiyecek stoğu almalısınız.

Asfalt yollar dardır bize!

Herhangi bir off-road gezisine çıkmadan önce, gezinin şartlarını çok iyi planlamalı, en ince ayrıntıyı hesaba katmalı; araç içine koyacağınız teçhizat ve lastik seçimini doğru yapmalısınız. Aracınızda bulunan ekipmanları nasıl kullanacağınızı çok iyi bilmeli; yeterli beceri ve birikime sahip olmalısınız. Basit bir örnek: Kamp deneyiminiz yoksa, çadırınız ya da nasıl kullanılacağını bilmiyorsanız vinciniz hiçbir işe yaramaz.

İster kısa, ister uzun süreli olsun, off-road gezilerine mutlaka en az iki araç olarak çıkmalısınız. Çünkü araçlardan biri çamura saplanıp kalırsa ya da arıza yaparsa, diğer araç batan araca yardım edebilir ve eğer başaramıyorsa medeniyete dönüp yardım çağırabilir.

Diyelim siz de bir arazi aracı alıp off-road’cu olmak istiyorsunuz. Aklınıza gelebilecek ilk soruyu tahmin edebiliyorum: “Peki, ama nasıl bir araç?” Gezi denince, aracın markası değil; teknik özellikleri önem taşır. Bu nedenle, en uygun araç markası önermek yerine; arabanın teknik özelliklerine dikkat etmenizi öneriyoruz.

Bu özellikleri; aracın kullanabileceği en büyük lastik tipi ve dolayısıyla aracın yerden yüksekliği, dingil ve iki dingil arası mesafesi, ön ve arka yaklaşma açıları, aracın süspansiyon tipi, çekiş sistemi ve diferansiyel tipi, boş ağırlığı ve genel olarak mekanik arızalara karşı duyarlılığı olarak sıralayabiliriz.

Uzun süreli ve zorlu off-road gezilerinde genellikle daha az arıza gösterdiği, daha dayanıklı olduğu ve daha az yakıt tükettiği için dizel motorlar tercih edilir. Ayrıca derin su geçişlerinde dizel motorların daha avantajlı olduğunu herkes bilir.

Arazi araçlarını ikiye ayırmıştık. İkinci kategoride yer alan yarış amaçlı off-road araçları da, hem tipleri hem içerdikleri donanım açısından, katılacakları yarışın tipine ve şekline göre değişiklikler gösterir. Off-road yarışları, diğer motor sporlarından farklı olarak hemen her ülkede değişik bir tarzda yapılır.

Türkiye’de daha çok slalom etaplarından oluşan off-road yarışları için hafif, kısa ve yüksek araçlar tercih ediliyor; ama diğer ülkelerde yapılan yarışlar daha değişik araçlar gerektire- bilir.

Farklı arazi koşullarına göre farklı sürüş teknikleri konusuna ileride ayrıntılı olarak değineceğiz.

Jeep Safari Başka, Off-Road Başka

Ülkemizde daha çok güney sahillerimizdeki seyahat acenteleri, turistlere yönelik “jeep safari”ler düzenliyor. Ama biz off-road gezisi derken, genellikle bozuk köy yollarında biraz antik kent, biraz doğayla harmanlanan bu tarz gezileri kastetmiyoruz. Türkiye’de, bizim dediğimiz anlamda etkinlik yapan birkaç kulüp var.

Bu oluşumların içinde yer alan üyeler, kulüplerde verilen seminerlere katılarak vinçleme, ilkyardım, yön bulma ya da konvoy kuralları gibi konularda bilgi sahibi oluyor; bazen günübirlik, bazen uzun süreli keşif gezilerine katılabiliyor; Türkiye Off-Road Şampiyonası‘nda yarışıyorlar.

Bu kulüplerden ve etkinliklerinden daha sonra söz edeceğiz.